اکسیژن درمانی
اکسیژن درمانی
اکسیژن یکی از گازهای مهم در تنفس است که برای زندگی انسان های ضروری و لازم می باشد. برخی از مبتلایان به اختلالات تنفسی نمی توانند اکسیژن مورد نیاز خودشان را دریافت کنند. آن ها ممکن است به اکسیژن اضافی یا اکسیژن درمانی نیاز داشته باشند. اکسیژن درمانی در این بیماران باعث افزایش سطح انرژی و کیفیت خواب آن ها می شود.
کاربرد اکسیژن درمانی
اکسیژن درمانی برای افرادی که قادر به جذب اکسیژن کافی نیستند، مناسب است. شرایطی که باعث اختلال در جذب اکسیژن در ریه ها می شوند، اغلب از بیماری های ریوی ناشی می شوند، از جمله:
- آسم
- ذات الریه
- آپنه خواب
- بیماری ریه
- نارسایی قلبی
- فیبروز کیستیک
- آسیب دیدگی دستگاه تنفسی
- بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)
- دیسپلازی برونکوپه ریوی، ریه های تکامل نیافته در نوزادان
برای تشخیص اینکه آیا فرد به اکسیژن درمانی نیاز دارد یا نه، پزشک از روش های زیاد استفاده می کند:
بررسی میزان اکسیژن موجود در خون شریانی بیمار
انواع اکسیژن درمانی
در صورت بروز هر یک از این علائم، فرد باید به پزشک مراجعه کند.
- تعریق
- گیجی
- تنگی نفس
- ضربان قلب سریع
- تغییر در رنگ پوست
- تنفس سریع و پی در پی
- سرفه یا خس خس سینه
علائم کاهش سطح اکسیژن که نشان می دهد فرد به اکسیژن درمانی نیاز دارد، عبارتند از:
علائم کاهش سطح اکسیژن خون
بعضی از افراد همیشه به اکسیژن درمانی نیاز دارند، در حالی که برخی دیگر فقط در مواقع خاص به آن نیاز پیدا می کنند.
سطح عادی اکسیژن خون شریانی بین 75 تا 100 میلی متر جیوه است. میزان اکسیژن 60 میلی متر جیوه یا کمتر نشان دهنده عدم دریافت اکسیژن مناسب است. سطح اکسیژن بالا هم می تواند خطرناک باشد، و به سلول های ریه های آسیب برساند. سطح اکسیژن نباید از 110 میلی متر جیوه بالاتر باشد.
پالس اکسیمتر، این روش با استفاده از یک گیرنده بر روی انگشت به طور غیرمستقیم میزان اکسیژن بیمار را بدون نیاز به آزمایش خون اندازه گیری می کند. سطح پایین عدد روی پالس اکسیمتر نشان دهنده این است که فرد اکسیژن کافی دریافت نمی کند.
انواع مختلفی از اکسیژن درمانی در دسترس هستند که شامل موارد زیر می باشند:
- گاز اکسیژن
- اکسیژن مایع
- غلظت اکسیژن
- درمان با اکسیژن هایپربار (پرفشار)
گاز اکسیژن
گاز اکسیژن را می توان در یک مخزن قابل حمل (سیستم های گاز فشرده) ذخیره کرد. مخزن های اکسیژن ثابت و بزرگ برای استفاده در منازل وجود دارد و از مخازن اکسیژن کوچکتر برای استفاده در خارج از منزل می توان استفاده کرد. مخازن کوچکتر، همراه با دستگاه های محافظ اکسیژن مورد استفاده قرار می گیرند.
اکسیژن مایع
اکسیژن مایع هم مانند گاز اکسیژن در یک مخزن قابل حمل ذخیره می شود. اکسیژن مایع بسیار غلیظ است و در یک مخزن کوچکتر جای می گیرد. اکسیژن مایع، برای افرادی که فعال هستند مفید است، اما در صورت عدم استفاده به موقع، تبخیر می شود. این مخازن قابل شارژ مجدد هستند. اکسیژن مایع و گاز اکسیژن در بسیاری از مناطق برای مصارف خانگی در دسترس هستند.
غلظت اکسیژن
کنسانتره های اکسیژن نسبت به گزینه های دیگر قابل حمل و ارزان تر هستند و نیازی به پر کردن مخازن ندارند. نسخه های قابل حمل این نوع در دسترس هستند. اکسیژن از طریق مخزن توزیع و از راه سوراخ های بینی، ماسک صورت یا لوله ای که مستقیماً در بادگیر فرد قرار می گیرد وارد ریه ها می شود.
درمان با اکسیژن هایپربار
درمان با اکسیژن هایپربار به طور کلی یک روش بی خطر است و به ندرت باعث بروز عوارض جانبی می شود. اما این روش درمانی خطرات زیادی را به همراه دارد از جمله:
بافت های بدن برای عملکرد خود نیاز به تأمین اکسیژن دارند. در صورت آسیب دیدگی، بافت ها برای زنده ماندن به اکسیژن بیشتری احتیاج دارند. درمان با اکسیژن هایپربار می تواند میزان اکسیژن خون را افزایش دهد و به طور موقت سطح طبیعی گازهای خون و عملکرد بافت را برای بهبود ببخشد.
- آبسه مغزی
- زخم پای دیابتی
- کم خونی شدید
- ناشنوایی ناگهانی
- مسمومیت با مونوکسید کربن
- آسیب ناشی زا تشعشعات پرتودرمانی
- از دست دادن بینایی ناگهانی و بدون درد
- تجمع حباب هوا در رگ های خونی (آمبولی گاز شریانی)
- عفونت پوست یا استخوان که باعث مرگ بافت می شود
- پیوند یا فلپ پوست که در معرض خطر مرگ بافت قرار دارد
درمان با اکسیژن هایپربار می تواند در درمان شرایط زیر موثر باشد:
درمان با اکسیژن Hyperbaric شامل تنفس اکسیژن خالص در اتاق یا لوله تحت فشار است. اکسیژن درمانی هایپربار، با سایر روش های درمانی متفاوت است و افراد در این روش باید در اتاق یا محفظه تحت فشار تنفس کنند. در محفظه هایپر بار، فشار هوا سه یا چهار برابر بیشتر از فشار هوای عادی می باشد.. درمان هایپربار باید با دقت انجام شود تا سطح اکسیژن خون خیلی بالا نرود.
- فروپاشی ریه ناشی از تغییرات فشار هوا (باروتروما)
- نزدیک بینی موقت ناشی از تغییر موقتی عدسی چشم
- در شرایط خاص، آتش سوزی – به دلیل محیط غنی از اکسیژن محفظه تصفیه
- تشنج در نتیجه اکسیژن بیش از حد (سمیت اکسیژن) در سیستم عصبی مرکزی
- جراحات گوش میانی از جمله نشت مایعات و پارگی پرده گوش به دلیل افزایش فشار هوا
بیشتر افراد برای گرفتن نتیجه بهتر از روند درمانی خود به بیش از یک جلسه درمان نیاز دارند و تعداد جلسات بستگی به شرایط پزشکی بیمار دارد. برخی از شرایط، مانند مسمومیت با مونواکسید کربن، ممکن است در سه جلسه درمان شوند اما شرایطی مانند زخم های دیابتی فرد به 20 تا 40 جلسه درمانی نیاز دارد.
نتایج اکسیژن درمانی
فرد ممکن است بعد از معالجه احساس خستگی یا گرسنگی کند اما این خستگی درفعالیت های عادی روزمره فرد هیچ اختلالی را ایجاد نمی کند.
بعد از درمان اکسیژن هایپربار
در حین اکسیژن درمانی بیش از حد، فشار هوا در اتاق تقریباً دو تا سه برابر فشار طبیعی است که این افزایش فشار هوا ممکن است منجر به گرفتگی گوش بیمار شود. البته این احساس موقتی است و فرد می تواند با خمیازه یا بلعیدن، آن را تسکین دهد. در اکثر مواقع اکسیژن تقریباً دو ساعت طول می کشد.
- محفظه هایی که برای 1 نفر طراحی شده اند.
- اتاقی که برای اسکان چندین نفر طراحی شده اند.
درمان با اکسیژن Hyperbaric به صورت سرپایی انجام می شود و نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد و بسته به نوع موسسه پزشکی و علت تجویز ممکن است اکسیژن درمانی به دو صورت زیر انجام گیرد:
اقدامات حین اکسیژن درمانی
درمان با اکسیژن هایپر بریک به تنهایی می تواند به طور موثری بیماری آمبولی گاز شریانی و مسمومیت شدید با مونواکسید کربن را درمان کند. برای درمان مؤثر و نتیجه گیری بهتر، از این روش به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی و همراه با سایر تکنیک های درمانی استفاده می شود.
ارسال نظر
نکته: HTML ترجمه نمی شود!